Projelerin başarılı olması bir çok faktöre bağlı olsa da proje ekibinin gerçek anlamda bir “ekip” olması projenin başarılı olmasında çok büyük bir etkiye sahiptir. Ancak “dile kolay” diyebileceğimiz türden bir cümle bu. Yani söylemesi kolay ama hayata geçirmesi oldukça zor. Gelin hep birlikte proje ekibi oluşturma aşamalarına ve bu aşamaları geçebilmek için neler yapılması gerektiğine bakalım.
Bruce Wayne Tuckman(1938-2016) tarafından oluşturulan Grup oluşumundaki Tuckman aşamaları(Tuckman’s stages of group development) bugün gelişerek güncelliğini korumakta.
Bu aşamalar sırası ile 1.Forming(Oluşturma), 2.Storming(Karmaşa), 3.Norming(Olgunlaşma), 4.Performing(Performans), 5.Adjourning(Çözülme)‘dir. Ezberlemek isteyenlere ben FoSNoPA olarak ezberlemelerini önerebilirim. Ben bu şekilde tutuyorum aklımda.
Şimdi tek tek adımlara yakından bakalım;
1.Forming(Oluşturma);
Proje takımının ilk bir araya geldiği, birbirini tanımaya, tartmaya başladığı adımdır. Kişilerin buradaki algıları ve kararları bir sonraki aşama olan Karmaşa sürecine girdi teşkil eder. Karmaşa’da yaşanan bazı konular kişilerin takım oluşma aşamasında birbirlerini az tanımaları, kişilik farklılıklarından kaynaklı yanlış anlamalardan ileri gelir. Burada Proje Yöneticisi veya Agile Yöntem ile ilerleniyorsa Scrum Master kontrolü ele alan, kuralları belirleyerek karşılıklı yanlış anlamalara mani olan bir yönetim sergilemelidir.
2.Storming(Karmaşa) ;
Proje takımları her zaman yukarıdaki 5’li döngüyü başarı ile tamamlayamazlar. Genellikle 2. aşama olan Karmaşa kısmında takılı kalırlar. Burada takılı kalan bir takım ile projede başarı elde etmek imkansıza yakındır. 1.Aşama’nın iyi yönetilmemesi, kişilerin projedeki beklenti farklılıkları, kişilik uyuşmazlıkları bu aşamanın başlıca sebebidir. Her takım bu aşamaya mutlaka gelir. Süresi ise bazen uzun, bazen kısa, bazı durumlarda ise proje boyunca devam edebilir. Bunun uzunluğu bu aşamada sergilenen liderlik tipi ile bağlantılıdır. Hizmetkar Liderlik bu aşamada doğru bir liderlik modeli olacaktır. Bununla ilgili şu yazıma göz atmanızı öneririm. Takımın ihtiyaçlarına odaklanan, yol açıcı, iyi bir koç olan yönetim modeli bu aşamayı çözmede çok yardımcı olur. Çünkü buradaki çatışmaların çoğu kişilerin iş yapış, ihtiyaç ve beklenti farklılıklarından kaynaklanır. Burada hala lider, proje yöneticisi ve scrum master ön planda ve yön gösterici rolündedir.
3.Norming(Olgunlaşma) ;
Ekip bu aşamaya gelmişse artık işler yavaş yavaş iyi gitmeye başlamıştır. Kişiler birbirlerinin kişiliklerini, iş yapış şekillerini anlamaya başlamıştır. İletişim kanalları bir lider olmadan da işlemeye başlar. Burada artık kişiler, kendisi de dahil herkesin mükemmel olmasa da bu takımın bir parçası olduğuna, bir takım halinde ilerlendiğinde projenin başarılı olacağına inanmaya başlar. Bu aşamadan sonra Proje yöneticisi veya ekip lideri kendini daha geri plana atarak işleyişte sadece aksayan yerlere ve performansa odaklanmaya verebilir.
4.Performing(Performans) ;
Bu aşama ekibin tam bir takım olduğu yüksek performans sergilediği bir aşamadır. Herkesin görev ve sorumlulukları netleşmiş, yardımlaşma artmıştır. “Self-Managing Team” denen bazı kararları yönetim desteği olmadan alıp yürüyebilen bir aşamaya gelmiştir.
5.Adjourning(Çözülme)
Proje tamamlandıktan sonra ekiplerin başka bir projeye ve tekrar kendi operasyonel işlerine döndüğü aşamadır.
Bir Profesyonelin Evrimi 