Son yazımı yazalı 3 ay geçmiş. Bu son yazım otoriter liderlik ile demokratik liderlik arasındaki fark ve etkileri idi. Bu sürede bir çok yolsuzluk olayları çıktı ve süreç halen devam ediyor.
Bu yaşananlarla ilgili söyleyecek çok fazla bir şey yok. Herşey bir kakafoni içerisinde unutturulmaya çalışılıyor. İşin özünden ziyade sanal bir kavga yaratıldı ve bu gürültüde herşey güme gidiyor. Deyim yerindeyse “yavuz hırsız ev sahibini bastırdı”. O kadar çok gündem değişiyor ki artık takip etmekten de yoruldum ve bıktım. Ben bu yazımda daha çok bu olaya toplumsal psikoloji açısından bakmak istiyorum.
Bu cümleyi biraz daha açarken şöyle bir örnek vermek isterim. Kişisel birikiminizi emanet ettiğiniz banka şubesinde müdürün/çalışanın hesaplarınızı kullanarak haksız kazanç elde ettiğinin veya mevcut birikiminizi çaldığının ortaya çıktığını düşünün. Tepkiniz ne olurdu? Muhtemelen ortalığı ayağa kaldırır, her türlü yasal yola başvururdunuz değil mi? Şahsım adına evet, bu şekilde yapardım. Şube müdürünün veya çalışanın yetkin bir kişi olduğunun, banka genel merkezi tarafından atandığının veya liyakatının o andan itibaren hiç bir önemi kalmazdı. Fakat ne yazıktır ki, olayın ölçeği kişisel boyuttan toplumsal boyuta taşındığında bu rasyonalite ortadan kalkıyor. İnsan bireysel olarak belli koşullar altında çoğu zaman tutarlı tepkiler verse de topluluk olarak rasyonel olmayan tepkiler verebiliyor ya da şu anda yaşadığımız olayda olduğu gibi tepki vermeyebiliyor.
Bu durumu açıklayan bir deney yapılmış(deneyin zamanını ve kim tarafından yapıldığını hatırlayamıyorum). Deneyde 2 grup insan belirlenmiş. Birinci gruptakilere kontrol grubu olarak bireysel olarak sorular sorulmuş. Diğer gruba ise toplu halden iken sorular sorulmuş. Deneyde kontrol grubundaki insanlara rengi mavi olduğu halde bunun yeşil olduğunu belirten cümleler kurulmuş. Bu gruptaki insanları çoğu bunun yeşil olmadığını mavi olduğunı belirtmişler. Diğer gruptaki insanlardan ikisi deneyde olduklarını bilen, diğerleri ise deneyde olduğunu bilmeyen insanlardan oluşuyormuş. Aynı önerme toplu halde bu topluluğa yapılmış ve toplu halde iken tek tek fikirleri belirtmeleri söylenmiş. Grupta deney yapıldığını bilenler ilk sözleri alarak bu yanlış önermenin doğru olduğunu savunmuşlar, daha sonra gelenlerin çoğu ise yanlış olduklarını bildikleri halde topluluktan farklı olmamak adına yanlış önermeyi kabullenmişler.
Bu deney aslında toplumun bugün yaşadığı tepkisizliği bir nebze de olsa açıklıyor. Çalınan bizim paramız, kandırılan, aptal yerine konan bizleriz, ancak topluluk olarak organize olamıyor ve tepkimizi ortaya koyamıyoruz. Beni en çok üzen de bu.
Not: Bu tepkisiz kalabalıktan biri de benim. Ama en azından bu şekilde bir tepki verme ihtiyacı hisettim.
Bir Profesyonelin Evrimi 